Prof. UAM dr hab. Maciej Gąbka

Prof. UAM dr hab. Maciej Gąbka

Stanowisko: profesor nadzwyczajny,
kierownik Zakładu Hydrobiologii
Email: gmaciej@amu.edu.pl
Pokój: 2.55
Telefon: 61 829 57 62
Dyżur: wtorki, g. 10:00-12:00
Research Gate
ORCID
Google Scholar
ResearcherID
Loop
Baza Wiedzy UAM

Specjalność naukowa

    Moje zainteresowania naukowe skupiają się głównie na taksonomii i ekologii ramienic. Szczególnie interesuję się funkcjonowaniem jezior ramieniowych i relacjami ramienice-środowisko oraz różnorodnością roślinności wodnej. Moje badania koncentrują się również na ekologii torfowisk i jezior humusowych.
    Obiektami badań, szczególnie zlokalizowanymi w Wielkopolsce i na Pomorzu są np. głębokie jeziora ramienicowe, płytkie zaawansowane w procesie zarastania i wypłycania jeziora makrofitowe, zbiorniki wyrobiskowe, zbiorniki efemeryczne, różne typy torfowisk w tym minerotroficzne.

Aktualne badania

  • Studia nad taksonomią, biogeografią i ekologią ramienic (Characeae, Charophyta)
  • Gradienty środowiskowe różnych typów ekosystemów wodnych i torfowiskowych
  • Struktura roślinności ramienicowej, biologia rozwoju ramienic
  • Nisze ekologiczne i modelowanie reakcji ramienic na warunki abiotyczne
  • Funkcjonowanie i ochrona jezior ramienicowych
  • Roślinność jezior humusowych
  • Ekologia roślin (mszaków, ramienic, roślin naczyniowych) torfowisk minerotroficznych
  • Ekologia torfowisk

Projekty badawcze

  • 2013 - 2016

    WETMAN: Central European Wetland Ecosystem Feedbacks to Changing Climate - Field Scale Manipulation. ID:203258; Projekt finansowany przez NCBR w ramach Polish Norwegian Research Programme. Beneficiary: Poznań University of Life Sciences, cooperation: BIOFORSK, Norway; UAM Poznań (wykonawca)

  • 2011 - 2013

    Projekt Baltic Landscape Network współfinansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionu Morza Bałtyckiego (wykonawca)

  • 2009 - 2010

    Grant MNiSW (Nr N305077936): Relationships between testate amoeba communities (Protista: Testacea Lobosa: Filosa) and environment in minerotrophic peatlands of western Poland (wykonawca)

  • 2009 - 2011

    Grant MNiSW (Nr N N303 391136): Wpływ wód kopalnych i odchodów ptasich na zakwity sinicowe w jeziorze Góreckim na terenie Wielkopolskiego Parku Narodowego. Kierownik: prof. dr hab. L. Burchardt (wykonawca)

  • 2006 - 2009

    Grant MNiSW (Nr N304 100 31/3623): Rozmieszczenie i bioindykacyjna rola ramienic (Characeae) różnych typów zbiorników wodnych Wielkopolski (kierownik grantu)

  • 2006 - 2008

    Grant MNiSW (Nr N304 050 31/1853): Funkcjonowanie zaawansowanych w procesie zarastania jezior ramienicowo-torfowiskowych (Wielkopolska) (wykonawca)

  • 2008

    Członek Wojewódzkiego Zespołu Specjalistycznego ds. Natura 2000 w województwie wielkopolskim. Współprojektodawca 9 obszarów ochrony siedlisk Natura 2000 w regionie: „JEZIORO KALISZAŃSKIE", „DOLINA MIAŁY", „DOLINA WEŁNY", „DOLINA ŁOBŻONKI", „OSTOJA PILSKA", „UROCZYSKA KUJAŃSKIE", „OSTOJA PRZEMĘCKA", „JEZIORO MNICH", „POJEZIERZE GNIEŹNIEŃSKIE"

  • 2008 - 2010

    Prokaryotic and eukaryotic algae of the Wolin and the Bornholm islands, Kierownik projektu: prof. dr hab. L. Burchardt, UAM, Poznań; Polskie Towarzystwo Fykologiczne. Ramienice: Gąbka M.

  • 2001 - 2004

    grant KBN (Nr 6 PO4F 037 21): Zbiorowiska roślinne jezior humusowych Wielkopolski na tle zawartości biogenów i substancji humusowych ich siedlisk (kierownik grantu)

Wybrane publikacje

Książki

  • Urbaniak J., Gąbka M. 2014. Polish Charophytes. An Illustrated Guide to Identification. Wyd. Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu. pdf

  • Bator J., Gąbka M., Jakubas E. (red.) 2014. Koncepcja lasu modelowego w zarządzaniu i ochronie różnorodności biologicznej rzek Wełny i Flinty (Wielkopolska). Bogucki Wyd. Nauk. pdf

  • Gąbka M. 2009. Charophytes of the Wielkopolska region (NW Poland): distribution, taxonomy and autecology. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań. pdf

  • Artykuły

    2023

  • Jakubas-Krzak, E., Gąbka, M., Panek, P., Kowalski, W.W.A., Lisek, D., Smoczyk, M., Rybak, A.S. 2023. The red alga Hildenbrandia rivularis is a weak indicator of the good ecological status of riverine habitats. Ecological Indicators 147: 109918.

  • 2022

  • Hindáková, A., Gąbka, M., Hrivnák, R. 2022. Checklist, Red List, and Distribution Pattern of Charophytes (Charophyceae, Charales) in Slovakia Based on Critical Revision of Herbarium Specimens. Diversity 14: 897.

  • 2021

  • Górecki K., Rastogi A., Stróżecki M., Gąbka M., Lamentowicz M., Łuców D., Kayzer D., Juszczak R. 2021. Water table depth, experimental warming, and reduced precipitation impact on litter decomposition in a temperate Sphagnum-peatland. Science of the Total Environment 771: 145452.

  • Bandopadhyay S., Rastogi A., Cogliati S., Rascher U., Gąbka M., Juszczak R. 2021. Can vegetation indices serve as proxies for potential sun-induced fluorescence (SIF)? A fuzzy simulation approach on airborne imaging spectroscopy data. Remote Sensing 13: 2545.

  • 2020

  • Rastogi A., Antala M., Gąbka M., Rosadziński S., Stróżecki M., Brestic M., Juszczak R. 2020. Impact of warming and reduced precipitation on morphology and chlorophyll concentration in peat mosses (Sphagnum angustifolium and S. fallax). Scientific Reports 10: 8592.

  • Górski P., Gądek B., Gąbka M. 2020. Snow as a parameter of bryophyte niche partitioning in snow-beds of the Tatra Mountains (Western Carpathians). Ecological Indicators 113: 106258.

  • Basińska A.M., Reczuga M.K., Gąbka M., Stróżecki M., Łuców D., Samson M., Urbaniak M., Leśny J., Chojnicki B.H., Gilbert D., Sobczyński T., Olejnik J., Silvennoinen H., Juszczak R., Lamentowicz M. 2020. Experimental warming and precipitation reduction affect the biomass of microbial communities in a Sphagnum peatland. Ecological Indicators 112: 106059.

  • Rybak M., Gąbka M., Ratajczak I., Woźniak M., Sobczyński T., Joniak T. 2020. In-situ behavioural response and ecological stoichiometry adjustment of macroalgae (Characeae, Charophyceae) to iron overload: Implications for lake restoration. Water Research 173: 115602.

  • Lamentowicz M., Kajukało-Drygalska K., Kołaczek P., Jassey V.E.J., Gąbka M., Karpiński-Kołaczek M. 2020. Testate amoebae taxonomy and trait diversity are coupled along an openness and wetness gradient in pine-dominated Baltic bogs. European Journal of Protistology 73: 125674.

  • 2019

  • Krawczyk R., Gąbka M. 2019. Egeria densa (Hydrocharitaceae) – a new anthropophyte in the Polish flora Fragmenta Floristica et Geobotanica Polonica 26: 41-48.

  • Wilk-Woźniak E., Walusiak E., Burchardt L., Cerbin S., Chmura D., Gąbka M., Glińska-Lewczuk K., Gołdyn R., Grabowska M., Karpowicz M., Klimaszyk P., Kołodziejczyk A., Kokociński M., Kraska M., Król W., Kuczyńska-Kippen N., Ligęza S., Messyasz B., Nagengast B., Ozimek T., Paczuska B.M., Pełechaty M., Pęczuła W., Pietryka M., Piotrowicz R., Pociecha A., Pukacz A., Richter D., Żbikowski J. 2019. Effects of the environs of waterbodies on aquatic plants in oxbow lakes (habitat 3150). Ecological Indicators 98: 736-742.

  • Bandopadhyay S., Rastogi A., Rascher U., Rademske P., Schickling A., Cogliati S., Julitta T., Mac Arthur A., Hueni A., Tomelleri E., Celesti M., Burkart A., Stróżecki M., Sakowska K., Gąbka M., Rosadziński S., Sojka M., Iordache M.D., Reusen I., Van Der Tol C., Damm A., Schuettemeyer D., Juszczak R. 2019. Hyplant-derived sun-induced fluorescence - a new opportunity to disentangle complex vegetation signals from diverse vegetation types. Remote Sensing 11: 1691.

  • 2018

  • Dominiak M., Lewandowski A., Gąbka M., Lembicz M. 2018. Network size-dependent impact on vegetative growth and sexual reproduction in clonal patches of white clover Trifolium repens. Nordic Journal of Botany 36: e01928.

  • Rybak A.S., Gąbka M. 2018. The influence of abiotic factors on the bloom-forming alga Ulva flexuosa (Ulvaceae, Chlorophyta): possibilities for the control of the green tides in freshwater ecosystems. Journal of Applied Phycology 30: 1405-1416.

  • Rybak M., Joniak T., Gąbka M. 2018. Environmental implications of water level fluctuations in deep chara-lake in light of hydrochemistry and water transparency in phytolittoral zone. International Multidisciplinary Scientific GeoConference Surveying Geology and Mining Ecology Management, SGEM 18: 267-274.

  • 2017

  • Rybak M., Kołodziejczyk A., Joniak T., Ratajczak I., Gąbka M. 2017. Bioaccumulation and toxicity studies of macroalgae (Charophyceae) treated with aluminium: Experimental studies in the context of lake restoration. Ecotoxicology and Environmental Safety 145: 359-366.

  • Rzodkiewicz M., Gąbka M., Szpikowska G., Woszczyk M. 2017. Diatom assemblages as indicators of salinity gradients: A case study from a coastal lake. Oceanological and Hydrobiological Studies 46: 325-339.

  • Rybak M., Joniak T., Gąbka M., Sobczyński T. 2017. The inhibition of growth and oospores production in Chara hispida L. as an effect of iron sulphate addition: Conclusions for the use of iron coagulants in lake restoration. Ecological Engineering 105: 1-6.

  • Joniak T., Kuczyńska-Kippen N., Gąbka M. 2017. Effect of agricultural landscape characteristics on the hydrobiota structure in small water bodies. Hydrobiologia 793: 121-133.

  • Pikosz M., Messyasz B., Gąbka M. 2017. Functional structure of algal mat (Cladophora glomerata) in a freshwater in western Poland. Ecological Indicators 74: 1-9.

  • Nagengast B., Gąbka M. 2017. Apparent niche partitioning of two congeneric submerged macrophytes in small water bodies: The case of Ceratophyllum demersum and C. submersum L. Aquatic Botany 137: 1-8.

  • 2016

  • Gąbka M., Lembicz M. 2016. Clonality of an annual plant in a temporary environment: The case of whorled waterwort. Flora - Morphology Distribution Functional Ecology of Plants 224: 5-58.

  • Joniak T., Kuczyńska-Kippen N., Gąbka M. 2016. Effect of agricultural landscape characteristics on the hydrobiota structure in small water bodies. Hydrobiologia DOI 10.1007/s10750-016-2913-5.

  • 2015

  • Messyasz B., Gąbka M., Barylski J., Nowicki G., Lamentowicz Ł., Goździcka-Józefiak A., Rybak A., Dondajewska R., Burchardt L. 2015. Phytoplankton, culturable bacteria and their relationships along environmental gradients in a stratified eutrophic lake. Carpathian Journal of Earth and Environmental Sciences 10: 41-52.

  • 2014

  • Rybak A., Czerwoniec A., Gąbka M., Messyasz B. 2014. Ulva flexuosa (Ulvaceae, Chlorophyta) inhabiting inland aquatic ecosystems: molecular, morphological and ecological discrimination of subspecies. European Journal of Phycology 49: 471-485.

  • Jassey V.E.J., Lamentowicz Ł., Robroek B.J. M., Gąbka M., Rusińska A., Lamentowicz M. 2014. Plant functional diversity drives niche-size-structure of dominant microbial consumers along a poor to extremely rich fen gradient. Journal of Ecology 102(5): 1150-1162.

  • Gąbka M., Rusińska A., Barylski J. 2014. Molecular, morphological, and ecological differences between the terrestrial and aquatic forms of Oxyrrhynchium speciosum (Brid.) Warnst. (Brachytheciaceae). Journal of Bryology 36(3): 180-190.

  • Jakubas E., Gąbka M., Joniak T. 2014. Factors determining the distribution of rheophil and protected Hildenbrandia rivularis (Liebman) J.Agardh 1851, the Rhodophyta freshwater species in lowland ecosystems. Polish Journal of Ecology 62(4): 679-693.

  • Jakubas E., Gąbka M., Joniak T. 2014. Morphological forms of two macrophytes (yellow water-lily and arrowhead) along velocity gradient. Biologia, Section Botany, 69 (7): 840-846.

  • 2013

  • Mitchell E.A.D., Payne R.J., van der Knaap W.O., Lamentowicz Ł., Gąbka M., Lamentowicz M. 2013. The performance of single- and multi-proxy transfer functions (testate amoebae, bryophytes, vascular plants) for reconstructing mire surface wetness and pH. Quaternary Research 79(1): 6–13.

  • 2010

  • Gąbka M., Owsianny P.M., Burchardt L. 2010. The influence of co-occuring vegetation and habitat variables on distribution of rare charophyte species Lychnothamnus barbatus in lakes of Western Poland. Polish Journal of Ecology 58(1): 13-25.

  • Lamentowicz M., Lamentowicz Ł., van der Knaap W.O., Gąbka M., Mitchell E.A.D. 2010. Contrasting species-environment relationships in communities of testate amoebae, bryophytes, and vascular plants along the fen-bog gradient. Microbial Ecology 59(3): 499-510.

  • 2009

  • Caisová L., Gąbka M. 2009. Charophytes (Characeae, Charophyta) in the Czech Republic: taxonomy, autecology and distribution. Fottea 9(1): 1-43.

  • 2008

  • Urbaniak J., Gąbka M., Blaženic J. 2008. Nitella tenuissima, a rare Charophyte in Central and Southern Europe. Cryptogamie, Algologie 29: 161–171.

  • Gąbka M., Lamentowicz M. 2008. Vegetation-environment relationships in peatlands dominated by Sphagnum fallax (Klinggr.) Klinggr. in Western Poland. Folia Geobotanica 43: 413-429.

  • 2007

  • Gąbka M., Owsianny P.M., Burchardt L., Sobczyński T. 2007. Habitat requirements of the Charetum intermediae phytocoenoses in lakes of western Poland. Biologia - Section Botany 62(6): 657-663.

CV

  • 2016 – do dziś

    Profesor nadzwyczajny, kierownik Zakładu Hydrobiologii UAM

  • 2014

    Stopień doktora habilitowanego w dziedzinie ekologia

  • 2005 – 2014

    Adiunkt w Zakładzie Hydrobiologii, IBŚ UAM

  • 2000 – 2005

    Studia doktoranckie na Wydziale Biologii Uniwersytetu im. A. Mickiewicza; doktorat: „Zbiorowiska roślinne jezior humusowych Wielkopolski na tle ich uwarunkowań siedliskowych" (promotor: prof. dr hab. Lubomira Burchardt)

  • 1995 – 2000

    Studia na Wydziale Biologii Uniwersytetu im. A. Mickiewicza (specjalizacja: biologia środowiska); praca magisterska: „Szata roślinna rezerwatów „Jezioro Czarne" i „Jezioro Pławno" w Puszczy Zielonce koło Poznania" (promotor: prof. dr hab. Lubomira Burchardt)

Prowadzone zajęcia

Wykłady (oraz ćwiczenia/konwersatoria z wymienionych modułów)

  • Biologia organizmów i środowisk wodnych (koordynator i wykładowca)
  • Inwentaryzacja i waloryzacja środowiska przyrodniczego (koordynator i wykładowca)
  • Monitoring środowiska (koordynator i wykładowca)
  • Ekosystemy i gatunki o znaczeniu europejskim - Natura 2000 (koordynator i wykładowca)
  • Wpływ stresu środowiskowego na funkcjonowanie ekosystemów wodnych (wykładowca)
  • Biologia i ekologia organizmów wskaźnikowych (wykładowca)
  • Prawne i praktyczne aspekty sieci Natura 2000 (wykładowca)
  • Ocena stanu wód (wykładowca)
  • Szata roślinna Wielkopolski – część botaniczna (wykładowca)

Dydaktyka – prace dyplomowe – propozycje tematów

  • Tematyka prac dyplomowych z zakresu rozmieszczenia wybranych gatunków ramienic, bioindykacji, ekologii Characeae, relacje gatunek-środowisko, ekologii roślin torfowiskowych. Możliwość wykonania pracy na materiałach zielnikowych (Kolekcja Ramienic Zakładu Hydrobiologii) i w ramach badań terenowych. Chętnych proszę o kontakt e-mailowy.

  • Nagrodzone prace magisterskie w konkursie im. prof. M. Gieysztora Polskiego Towarzystwa Hydrobiologicznego (opieka): (1) Garbatowski Ł. 2008. Struktura roślinności wodnej i warunki siedliskowe płytkiego jeziora Drążynek. (2) Wuzień I. 2008. Roślinność wodna i warunki fizyczno-chemiczne jezior okolic Tuczna (Wielkopolska).

Prace doktorskie i opieka naukowa

Dotychczas realizowane tematy rozpraw doktorskich z zakresu relacji między strukturą roślinności wodnej i gradientami środowiskowymi rzek nizinnych oraz zróżnicowaniem nisz ekologicznych złotowiciowców; jeden przewód zakończony i obroniony, jeden przewód w toku

Funkcje administracyjne i aktywność

  • Kierownik Zakładu Hydrobiologii, UAM
  • Wicedyrektor Instytutu Biologii Środowiska, UAM
  • Członek Wydziałowego Zespołu ds. Zapewniania Jakości Kształcenia
  • Członek – Komisji ds. Rozwoju Wydziału Biologii, UAM
  • Członek Regionalnej Rady Ochrony Przyrody w Poznaniu